Điều gì khiến Việt Nam hấp dẫn hơn Thái Lan trong thu hút đầu tư sản xuất
Căng thẳng thương mại kéo dài nhiều năm đã thúc đẩy làn sóng dịch chuyển hoạt động sản xuất từ Việt Nam sang các nước ngoài Trung Quốc. Trong khi đó, Thái Lan và Việt Nam được coi là hai điểm đến đầy hứa hẹn cho các nhà sản xuất nước ngoài – Việt Nam có được lợi thế cạnh tranh hơn so với các nước Đông Nam Á vì những lý do sau:
1. Dân số
Theo Ngân hàng Thế giới, Việt Nam đang trải qua quá trình chuyển đổi nhanh chóng về dân số và cơ cấu xã hội. Dân số Việt Nam hiện nay ở mức hơn 97 triệu người (2020) và dự kiến sẽ đạt 120 triệu người vào năm 2050.
Thái Lan hiện có dân số khoảng 70 triệu người. Theo báo cáo của Liên hợp quốc (LHQ) năm ngoái, Thái Lan đã trải qua tình trạng tỷ lệ sinh giảm liên tục trong nhiều năm. Liên Hợp Quốc dự báo hơn 1/4 dân số Thái Lan sẽ trên 60 tuổi vào năm 2030. Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), sự suy giảm lực lượng lao động quốc gia của Thái Lan sẽ làm suy giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế của nước này trong hai thập kỷ tới.
2. Ưu điểm từ các hiệp định thương mại tự do
Việt Nam đang dần mở rộng lợi thế cạnh tranh bằng việc tham gia số lượng lớn các hiệp định thương mại tự do (FTA) so với Thái Lan và các nước khác trong khu vực Đông Nam Á (chi tiết được trình bày trong bảng dưới đây).
Theo nghiên cứu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, xuất khẩu của Việt Nam sang châu Âu sau khi EVFTA có hiệu lực dự kiến sẽ tăng trưởng khoảng 42,7% vào năm 2025 và 44,37% vào năm 2030 so với khi không có hiệp định.
Trong khi đó, CPTPP sẽ thiết lập một trong những khối kinh tế lớn nhất thế giới xét về quy mô thị trường với tỷ trọng đáng kể khoảng 13,5% trong GDP toàn cầu, đồng thời phát triển thị trường khổng lồ trên khắp các châu lục.
3. Tiêu dùng trong nước tăng trưởng mạnh
Khi điều kiện kinh tế của đất nước được cải thiện nhanh chóng, GDP bình quân đầu người của Việt Nam đã tăng gấp ba lần từ hơn 600 USD/năm năm 2005 lên khoảng 2.800 USD/năm vào năm 2019.
Việt Nam là quốc gia duy nhất trong sáu nền kinh tế Đông Nam Á đạt mức tăng trưởng dương trong năm 2020. Mới đây, S&P Global dự báo Việt Nam sẽ đạt được sự phục hồi kinh tế mạnh mẽ vào năm 2021 với tốc độ tăng trưởng GDP là 10,9%, — cao hơn bất kỳ quốc gia nào trong khu vực. Khu vực Châu Á - Thái Bình Dương — sau mức tăng 2,91% vào năm 2020.
Trong khi đó, triển vọng tăng trưởng của các nền kinh tế ASEAN khác có vẻ ảm đạm. GDP của Thái Lan dự kiến sẽ giảm 6%, Singapore giảm 5,7%, Malaysia giảm 3,9%, Philippines giảm 3,5% và Indonesia giảm 1%. Theo báo cáo của Bloomberg trong triển vọng năm 2021, Việt Nam sẽ nằm trong số những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất ASEAN với tốc độ tăng trưởng GDP 8,1% trong khi Thái Lan xếp cuối cùng với 4%.
4. Vị trí địa lý
Việt Nam được ưu đãi về vị trí địa lý thuận lợi, có khả năng tiếp cận lý tưởng với các tuyến đường biển thương mại quan trọng toàn cầu, từ đó mở ra cơ hội phát triển vận tải biển - đặc biệt là dịch vụ logistics.
Khoảng cách ngắn nhất giữa các thành phố lớn của Thái Lan và Trung Quốc là 1.687 km (Pak Kret → Quảng Châu). Mặt khác, Việt Nam tiếp giáp với Trung Quốc và gần trung tâm sản xuất Quảng Đông (722 km Hải Phòng → Quảng Châu). Đường bờ biển rộng hơn của Việt Nam khiến quốc gia này trở nên đặc biệt lý tưởng cho cơ cấu một Trung Quốc+1 cũng như cho bất kỳ doanh nghiệp nào cần nguồn hàng từ Trung Quốc.
5. Ổn định chính trị
Kể từ cuộc đảo chính năm 1932 biến Vương quốc Xiêm sang chế độ quân chủ lập hiến, Thái Lan liên tục bị cuốn vào vòng xoáy khủng hoảng chính trị. Tình trạng bất ổn xã hội ở Thái Lan do bất đồng nội bộ kéo dài hàng thập kỷ càng trở nên trầm trọng hơn bởi dịch bệnh Covid-19 khi các khu vực vốn chịu ảnh hưởng bất ổn chính trị lại bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi đại dịch, bao gồm cả chi tiêu đầu tư và tiêu dùng của khu vực tư nhân.
Ngược lại, một trong những yếu tố then chốt khiến Việt Nam hấp dẫn các nhà sản xuất là sự ổn định chính trị. Câu chuyện thành công của Việt Nam trong thu hút đầu tư nước ngoài có được nhờ hệ thống quản lý tài chính hiệu quả xung quanh vấn đề thuế, kế toán và kiểm soát ngoại hối. Quá trình đăng ký đầu tư và quản lý thuế ở Việt Nam được phân cấp và dần được cải thiện do chính quyền tỉnh, thành phố có quyền quyết định đáng kể về cách thức thành lập và quản lý doanh nghiệp.
